| |
Datum |
Gebeurtenis(sen) |
| 1 | 1892 | - 1892: Greenwich Mean Time
België voert de Greenwich Mean Time in.
Greenwich Mean Time, afgekort tot GMT (soms incorrect geïnterpreteerd als Greenwich Meridian Time), is de tijdzone waarin onder meer het Verenigd Koninkrijk valt. Oorspronkelijk was GMT de middelbare zonnetijd op de lengtegraad van het Koninklijk Observatorium van Greenwich in Londen. GMT komt in de praktijk overeen met UTC, de gecoördineerde wereldtijd, welk sinds 1972 GMT vervangt.
- 1892: Internationale schaatsunie
In 1892 wordt de Internationale Schaatsunie opgericht om de wereldkampioenschappen langebaan, die sinds 1889 in Amsterdam worden gehouden, te gaan organiseren. Bij de vijftien Europese lidstaten voegt zich in 1896 Canada.
- 1892: Olympische spelen
In 1892 neemt Pierre de Coubertin het initiatief om de Olympische Spelen uit de Griekse oudheid nieuw leven in te blazen. Vier jaar later vinden in Athene de eerste moderne Olympische Spelen plaats
|
| 2 | 1893 | - 1893: Kiesrecht
In België wordt in 1893 het algemeen meervoudig stemrecht ingevoerd, en in Nieuw-Zuid-Wales (Australië) wordt het juist afgeschaft en vervangen door het beginsel van "one man, one vote".
in Nederland wordt een jaar later de ontwerp-kieswet van Johannes Tak van Poortvliet verworpen. De kiesrechtuitbreiding verdeelt zowel de liberalen als de Anti-Revolutionairen in "Takkianen" en "Anti-Takkianen". In 1896 weet minister Samuel van Houten het kiesrecht zo in de wet te formuleren dat de helft van de volwassen mannen kiesgerechtigd wordt.
Intussen voeren in 1893 Nieuw-Zeeland en de Amerikaanse staat Colorado als eerste landen vrouwenkiesrecht in.
|
| 3 | 1895 | - 1895: Cinematograaf
Vanaf 1895 trekken de gebroeders Lumière rond met hun cinematograaf. Het eerste filmpje in Nederland wordt gemaakt bij de inhuldiging van koningin Wilhelmina in 1898.
- 1895: Röntgen
Ontdekking van röntgenstraling door Wilhelm Conrad Röntgen.
- 1895: Gaspenning
Invoering van de gaspenning.
Een gaspenning of gasmunt is een muntje waarmee men tot in de jaren 50 (in sommige gemeenten tot in de jaren 60) van de 20e eeuw het gasverbruik in vele gemeenten kon betalen. Hiervoor was in de meterkast een speciale meter, een muntmeter, geïnstalleerd, die door de meteropnemer werd geleegd. De munten kocht men uit muntautomaten die in de wijken waren geplaatst door het gemeentelijk gasbedrijf. In Rotterdam werden ze verkocht door waterstokerijen.
Na inworp moest de knop gedraaid worden
Het doel van de gaspenningen was te voorkomen dat mensen een te grote betalingsachterstand opliepen bij het gasbedrijf.
In tegenstelling tot een verkoopautomaat had een muntmeter geen verfijnde apparatuur om de penning te controleren. Dat was niet nodig: als er valse munten in de meter werden gevonden, wist men wie daarvoor aansprakelijk was.
|
| 4 | 1896 | - 1896: Nobelprijs
De Zweedse industrieel Alfred Nobel, rijk geworden in oorlogen en wapenwedloop, sterft. Met zijn testament richt hij een stichting op die zijn vermogen zal beheren en uit de rente jaarlijks prijzen zal toekennen voor de bevordering van wetenschap en vrede.
- 18 mei 1896: De eerste auto in Nederland
Er wordt veel gespeculeerd over wie de eerste auto in Nederland bezat. Algemeen wordt aangenomen dat de Haagse hoffotograaf Adolphe Zimmermans, dit is een pseudoniem voor B.E.A. van Varseveld, de eerste Nederlandse automobilist was. Zimmermans was geïnteresseerd in de nieuwe uitvinding en bestelde een Benz Victoria. De Benz was afkomstig uit de Duitse stad Mannheim en werd afgeleverd in Arnhem op 18 mei 1896. Het daaropvolgende jaar besloten Menno en August Eysink, zoons van voertuigfabrikant Eysink, de eerste Nederlandse auto te bouwen. In eerste instantie maakten zij gebruik van Benz-motoren, maar daarna creëerden zij hun eigen motoren. Hiermee was Eysink de eerste Nederlandse autofabrikant.
|
| 5 | 1897 | - 1897: Goudkoorts
Goldrush van Klondike in Canada.
In 1896 werd goud gevonden in de Bonanza Creek, nabij Dawson City in Yukon, Canada. Toen een aantal mijnwerkers in 1897 met hun goud in Seattle aankwamen, brak een goudkoorts uit die leidde tot een grote goldrush. Duizenden goudzoekers trokken naar de regio Klondike in Yukon. Dawson City groeide binnen een paar maanden tot een metropool van zeker 30.000 inwoners.
|
| 6 | 1903 | - 17 dec 1903: Eerste vlucht gebroeders Wright
De Wright Flyer was het eerste gemotoriseerde vliegtuig dat echt van de grond kwam. Op 17 december 1903 maakten de gebroeders Wright bij het dorp Kitty Hawk, in North Carolina er hun eerste geslaagde vlucht mee. Het vliegtuig was voornamelijk gemaakt van hout en stof. De motor, een 4-cilinder van 12 pk, werd ontworpen en gemaakt door Charles Taylor.
Het toestel bleef de eerste keer 12 seconden in de lucht en legde een afstand van 120 voet (= 36,6 meter) af. Later op de dag kwam het vliegtuigje tot 852 voet (260 meter) in 59 seconden.[1] Die 260 meter werden met een gemiddelde snelheid van bijna 16 km/u afgelegd.
Het vliegtuig is onderdeel van de expositie The Wright Brothers & The Invention of the Aerial Age in het National Air and Space Museum in Washington, DC
|
| 7 | 1912 | - 14 apr 1912: Ondergang Titanic
Op 14 april 1912 kwam de RMS Titanic in botsing met een ijsberg op de Atlantische Oceaan. Binnen drie uur verdween het schip onder water, met de dood van 1.522 opvarenden als gevolg. Door de bestudering van de persoonlijke verhalen van zowel slachtoffers als overlevenden kunnen historici inmiddels een indrukwekkend gedetailleerd beeld schetsen van de laatste uren van de Titanic.
|
| 8 | 1914 | - 28 jul 1914—11 nov 1918: Eerste Wereldoorlog
De Eerste Wereldoorlog, ook de Wereldoorlog of de Grote Oorlog genoemd, was een wereldoorlog die in Europa begon op 28 juli 1914 en tot 11 november 1918 duurde. Elf november bleef bekend als Wapenstilstandsdag. Met in 1918 de Spaanse griep afkomstig van de Amerikanen. Door de griep werd deze oorlog het dodelijkste conflict dat de mensheid ooit kende.
|
| 9 | 1919 | - 6 nov 1919: Eerste Radio uitzending in Nederland
Den Haag 1919 – Boven de deur van zijn ‘studio’ prijkt een bordje met de tekst “Brandt dit licht, dan koppen dicht”. Vanuit zijn eigen woonhuis verzorgt Hans Idzerda op de avond van 6 november 1919 de eerste radio-uitzending in Nederland en stichtte daarmee eveneens de eerste commerciële radio-omroep ter wereld.
|
| 10 | 1932 | - 1932: Wilhelmus van Nassouwe
Een volkslied is een lied dat een land symbolisch vertegenwoordigt. In Nederland is het 'Wilhelmus van Nassouwe' het officiële volkslied sinds 1932. Tot die tijd was het 'Wien Neêrlands Bloed' het officiële volkslied van het Koninkrijk der Nederlanden. Het Wilhelmus is wel eerder ontstaan dan het 'Wien Neêrlands Bloed'.
|
| 11 | 1939 | - 1 sep 1939—2 sep 1945: Tweede Wereldoorlog
Met in augustus 1945 nucleaire wapens ingezet tegen de Japanse burgerbevolking. Hierbij vielen 250.000 directe slachtoffers.
- 3 sep 1939: Oorlog
Brittanië en Frankrijk verklaren Duitsland de oorlog
|
| 12 | 1940 | - 27 jul 1940: What's up doc?
Bugs Bunny is een personage uit de tekenfilmserie Looney Tunes/Merrie Melodies. Bugs is een van de bekendste tekenfilmfiguren ter wereld. Vooral bekend is zijn in een New Yorks accent gestelde vraag: "What's up doc?", die voor het eerst op 27 juli 1940 te horen was in A Wild Hare. Bugs verscheen echter al in 1938 in een filmpje van Porky Pig: Porky's Hare Hunt. Het bekendst is hij echter geworden met zijn tegenspelers Elmer Fudd en Daffy Duck.
|
| 13 | 1947 | - 1947: Polaroid camera
In 1888 werd de eerste goedkope, draagbare camera ontwikkeld. Sindsdien kan in principe iedereen foto’s maken. Met de introductie van de polaroidfoto in 1947 werd het mogelijk om onmiddellijk je gemaakte beeld te bewonderen.
|
| 14 | 1952 | - 31 mei 1952: Opening Sprookjesbos
Op 31 mei 1952 wordt het Sprookjesbos geopend met tien sprookjes. De sprookjes van het eerste uur zijn: Doornroosje, Sneeuwwitje, De Kikkerkoning, De Magische Klok, De Chinese Nachtegaal, Het stoute Prinsesje, De zes Dienaren, Het Kabouterdorp, Vrouw Holle en Kleine Boodschap. Er komen 222.941 bezoekers die 80 cent (€ 0,36) voor een toegangskaartje betalen.
In de jaren die volgen wordt het park uitgebreid met een café-restaurant, een zwembad, een roei- en kanovijver en enkele nieuwe Sprookjesbosbewoners zoals de slapende kok en de schildwacht bij Doornroosje, Hans en Grietje. In 1953 zien 411.671 bezoekers De rode Schoentjes voor het eerst dansen en slechts drie jaar later, met de komst van de Stoomcarrousel in 1956, loopt het bezoekersaantal op tot 700.000.
|
| 15 | 1956 | - 1956: eerste vrouwelijke minister
Margaretha Albertina Maria (Marga) Klompé (Arnhem, 16 augustus 1912 – Den Haag, 28 oktober 1986) was een Nederlands politica namens de Katholieke Volkspartij (KVP). In 1956 werd ze de eerste vrouwelijke minister van Nederland. Ze was de eerste vrouw die de eretitel minister van Staat kreeg (1971-1986).
Marga Klompé is een van de belangrijkste grondleggers van de verzorgingsstaat. De Algemene bijstandswet van 1965, die Nederlanders levensonderhoud garandeert, is van haar hand.
|
| 16 | 1958 | - 1958: Geboren in 1958
14 mrt - Prins Albert van Monaco
29 mei - Willem Holleeder, Nederlands crimineel
7 jun - Prince, Amerikaans gitarist, zanger, artiest en componist (overleden 2016)
16 aug - Madonna, Amerikaans zangeres en actrice
29 aug - Michael Jackson (overleden 25 juni 2009)
5 okt - André Kuipers, Nederlands ruimtevaarder
22 okt - Ron Fresen, Nederlands politiek correspondent
- 1 jan 1958: Europese Economische Gemeenschap
De Europese Economische Gemeenschap (EEG) werd opgericht op 1 januari 1958, toen het Verdrag van Rome in werking trad. Dit verdrag was op 25 maart 1957 getekend door België, de Bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland.
De EEG stond aan de basis van de huidige Europese Unie. Binnen de EEG werd een gemeenschappelijke markt gevormd. Het EEG-verdrag bevatte bepalingen over landbouw, transportmogelijkheden, en economische relaties met niet-leden. Later zouden ook kapitaal en arbeidskrachten deel uitmaken van de gemeenschappelijke markt.
|
| 17 | 1960 | - 1960: Straalvliegtuig bij KLM
De eerste straalvliegtuigen worden in gebruik genomen door de KLM met de eerste rechtstreekse vluchten tussen Amsterdam en New York.
- 1960: Geboren in 1960
24 mrt - Nena, Duits zangeres
29 apr - Gerard Joling, Nederlands zanger
8 sep - Matthijs van Nieuwkerk, Nederlands presentator
9 sep - Hugh Grant, Brits acteur
24 okt -Bert Visscher, Nederlands cabaretier
- 1 apr 1960: Eerste Meteorologische satelliet
Tiros 1, de eerste meteorologische satelliet, wordt gelanceerd.
- 20 apr 1960: Radio Veronica
Eerste uitzending van Radio Veronica, een testuitzending vanaf het zendschip Borkum Riff op de Noordzee.
- 14 okt 1960: Gasbel
Tijdens een debat in het Europees Parlement over de Europese energievoorziening onthult een Belgische senator dat in Nederland een enorme gasbel onder de grond zou zitten. Nederlandse woordvoerders geven toe dat nabij het Groningse Slochteren inderdaad gas is aangeboord. Later zal blijken dat het gaat om een bel van ca. 2400 miljard kubieke meter.
|
| 18 | 1961 | - 31 jan 1961: Chimpansee de ruimte in
Lancering door de NASA van de Mercury MR-2 met aan boord de chimpansee Ham. Hij verblijft zestien minuten in de ruimte.
- 29 apr 1961: Oprichting Wereld Natuur Fonds
Vier Britse natuurliefhebbers komen tot de conclusie dat er krachtige maatregelen nodig zijn om de snelle achteruitgang van de natuur op de aarde een halt toe te roepen en richten op 11 september 1961 The World Wildlife Fund (WWF) op.
Prins Bernhard wordt president van de nieuwe organisatie.
- 4 dec 1961: Wereldkampioen Judo
Anton Geesink wordt in Parijs als eerste niet-Japanner wereldkampioen judo.
|
| 19 | 1962 | - 1962: Oprichting van The Rolling Stones
In de Nederlandse Top 40 hadden The Rolling Stones de volgende nummer 1-hits, vijf in totaal, waarvan Paint It Black zowel in 1966 als in 1990 op de eerste plek stond:
(I Can't Get No) Satisfaction (1965)
Paint It Black (1966/1990)
We Love You / Dandelion (1967)
Brown Sugar (1971)
Angie (1973)
- 3 jul 1962: Geboorte Tom Cruise
Tom Cruise, volledige naam Thomas Cruise Mapother IV, is een Amerikaans acteur. Wikipedia
Geboren: 3 juli 1962 (59 jaar), Syracuse, New York, Verenigde Staten
Lengte: 1,7 m
Huwelijkspartner: Katie Holmes (geh. 2006–2012), Nicole Kidman (geh. 1990–2001), Mimi Rogers (geh. 1987–1990)
Kinderen: Suri Cruise, Connor Cruise, Isabella Jane Cruise
Ouders: Thomas Mapother III, Mary Lee Pfeiffer
Broers/zussen: Marian Mapother, Cass Mapother, Lee Ann Mapother
|
| 20 | 1963 | - 1963: Eerste cassettebandje
De compacte muziekcassette is een ontwikkeling geweest van de Nederlander Lou Ottens, werknemer van Philips in de vestiging in Hasselt. In 1963 werd het eerste prototype geïntroduceerd. De cassette was bijzonder populair naast de grammofoonplaat voordat de digitale geluidsdragers werden ontwikkeld.
Lou Ottens overleed op 6 maart 2021
|
| 21 | 1964 | - 1964: Geboren in 1964
07 januari: Nicolas Cage (Amerikaans, acteur)
12 januari: Jeff Bezos (Amerikaans, oprichter Amazon.com)
17 januari: Michelle Obama (Amerikaans, vrouw van ex-president Barack Obama)
18 maart: Bonnie Blair (Amerikaans, schaatsster)
29 maart: Elle Macpherson (Brits, model en actrice)
01 april: Erik Breukink (Nederlands, wielrenner en ploegleider)
03 april: Nigel Farage (Brits, politicus)
01 mei: Yvonne van Gennip (Nederlands, schaatsster)
26 mei: Lenny Kravitz (Amerikaans, zanger)
06 juni: Nelli Cooman (Nederlands, atlete)
15 juni: Courteney Cox:Arquette (Amerikaans, actrice)
22 juni: Dan Brown (Amerikaans, schrijver)
08 juli: Linda de Mol (Nederlands, presentatrice en ondernemer)
16 juli: Miguel Indurain (Spaans, wielrenner)
20 juli: Chris Cornell (Amerikaans, zanger)
26 juli: Sandra Bullock (Amerikaans, actrice)
05 augustus: Pia Douwes (Nederlands, musicalzangeres)
02 september: Keanu Reeves (Amerikaans, acteur)
03 september: Adam Curry (Amerikaans/Nederlands, diskjockey en ondernemer)
22 september: Jort Kelder (Nederlands, presentator en oud hoofdredacteur Quote)
30 september: Monica Bellucci (Italiaans, model en actrice)
09 oktober: Guillermo del Toro (Mexicaans, filmregisseur)
31 oktober: Marco van Basten (Nederlands, voetballer en trainer)
05 november: Famke Janssen (Nederlands, actrice)
08 december: Teri Hatcher (Amerikaans, actrice)
09 december: Peter Blangé (Nederlands, volleyballer)
23 december: Eddie Vedder (Amerikaans, zanger)
- 1964: Overleden in 1964
5 april: Douglas MacArthur (Amerikaans 5 sterren generaal)
22 juni: Havank (Nederlands schrijver)
25 juni: Gerrit Rietveld (Nederlands ontwerper)
01 augustus: Carel Godin de Beaufort (Nederlands autocoureur)
28 september: Harpo Marx (Amerikaans komiek)
15 oktober: Cole Porter (Amerikaans componist)
20 oktober: Herbert Hoover (Amerikaans president)
16 november: Piet Moeskops (Nederlands wielrenner)
29 november: Anne de Vries (Nederlands schrijver)
11 december: Sam Cooke (Amerikaans zanger)
30 december: Hans Gerhard Creutzfeldt (Duits neuropatholoog)
- 1 jun 1964: 1e Gouden Televizier-Ring
De winnaar hiervan wordt Stiefbeen en zoon van de NCRV
- 6 jun 1964: The Beatles in Nederland
The Beatles treden twee keer op in de veilinghallen te Blokker.
- 14 okt 1964: Nobelprijs
Ds. Martin Luther King ontvangt de Nobelprijs voor de vrede.
|
| 22 | 1966 | - 1966: De Top vijf hits van 1966
Sloop John B – The Beach Boys
These boots are made for walkin’ – Nancy Sinatra
Strangers in the night – Frank Sinatra
Michelle – The Beatles / The Overlanders
Monday Monday – The Mama’s and The Papa’s
- 1966: Geboren in 1966
19 januari: Stefan Edberg (Zweeds, tennisser)
29 januari: Romário de Souza Faria (Braziliaans, voetballer en politicus)
09 februari: Ellen van Langen (Nederlands, atlete)
19 febrauri: Paul Haarhuis (Nederlands, tennisser, dubbelpartner van Jacco Eltingh)
20 februari: Cindy Crawford (Amerikaans, model en actrice)
29 maart: Jeroen Dijsselbloem (Nederlands, politicus)
15 april: Samantha Fox (Brits, model en zangeres)
16 mei: Janet Jackson (Amerikaans, zangeres)
30 juni: Mike Tyson (Amerikaans, bokser)
14 augustus: Halle Berry (Amerikaans, actrice)
23 augustus: Rik Smits (Nederlands, basketballer)
25 augustus: Christine Aaftink (Nederlands, schaatsster)
25 augustus: Antonie Kamerling (Nederlands, acteur en zanger)
02 september: Salma Hayek (Mexicaans, actrice)
07 september: Gunda Niemann (Duits, schaatsster)
09 september: Adam Sandler (Amerikaans, acteur)
08 november: Gordon Ramsay (Brits, televisiekok)
- 1966: Overleden in 1966
1 januari: Vincent Auriol (President van Frankrijk)
1 februari: Buster Keaton (Amerikaans acteur)
10 augustus: J.C. Bloem (Nederlandse dichter)
3 oktober: Rolf Sievert (Zweedse fysicus)
19 oktober: Elizabeth Arden (Canadese oprichter cosmeticaconcern)
5 december: Sylvère Maes (Belgisch wielrenner)
15 december: Walt Disney (Animator en medeoprichter Walt Disney)
- 10 mrt 1966: Huwelijk Beatrix en Claus
Op 10 maart 1966 treedt kroonprinses Beatrix in het huwelijk met Claus von Amsberg. Het burgerlijk huwelijk vindt plaats in het Koninklijk Paleis in Amsterdam en wordt voltrokken door burgemeester van Hall
- 30 apr 1966: Oprichting D66
In Amsterdam nemen Hans Gruijters en Hans van Mierlo het initiatief tot het oprichten van een nieuwe politieke partij, Democraten ‘66. Belangrijkste punt van de partij is het democratiseren van het Nederlandse politieke stelsel. Bij de verkiezingen van 1967 zal de partij meteen met 7 zetels in de kamer komen.
|
| 23 | 1967 | - 1967: Geboren in 1967
14 februari: Mark Rutte (Nederlands, minister-president)
20 februari: Kurt Cobain (Amerikaans, zanger)
25 februari: Nick Leeson (Brits, effectenhandelaar Barings Bank)
03 maart: Hans Teeuwen (Nederlands, cabaretier)
06 maart: Thomas Acda ((Nederlands, zanger en caberetier, duo met Paul de Munnik)
16 april: Bart de Graaff (Nederlands, oprichter BNN)
20 april: Raymond van Barneveld (Nederlands, darter)
27 april: Willem-Alexander (Nederlands, Koning der Nederlanden)
20 mei: Tommy Wieringa (Nederlands, schrijver)
29 mei: Noel Gallagher (Brits, songwriter)
18 juni: Irene Moors (Nederlands, televisiepresentatrice)
19 juni: Bjørn Dæhlie (Noors, langlaufer)
20 juni: Nicole Kidman (Amerikaanse, actrice)
01 juli:- Pamela Anderson (Amerikaanse, actrice)
23 juli: Philip Seymour Hoffman (Amerikaans, acteur)
17 september: Koen Wauters (Belgisch, zanger)
28 oktober: Julia Roberts (Amerikaanse ,actrice)
01 november: Henk Angenent (Nederlands, schaatser en winnaar Elfstedentocht van 1997)
04 november: Mino Raiola (Italiaans/Nederlands, voetbalmakelaar)
07 november: David Guetta (Frans, dj en producent)
22 november: Boris Becker (Duits, tennisser)
22 november: Bart Veldkamp (Nederlands/Belgisch, schaatser)
25 november: Anthony Nesty (Surinaams, zwemmer)
13 december: Jamie Foxx (Amerikaans, acteur)
23 december: Carla Bruni (Frans-Italiaans, model en zangeres)
- 1967: De Top vijf hits van 1967
Waarom heb jij me laten staan? – De Heikrekels
San Francisco – Scott McKenzie
This is my song – Petula Clark / Harry Secombe
Het land van Maas en Waal – Boudewijn de Groot
I’m a believer – The Monkees
- 27 apr 1967: Geboorte Willem Alexander
Wilhelm-Alexander Claus George Ferdinand van Oranje
|
| 24 | 1969 | - 16 jul 1969—24 jul 1969: Eerste man op de maan
Met de Apollo 11 werd de maanlander naar de maan gebracht. Niel Armstrong zette om 2:56 UTC op 21 juli 1969 zijn linkervoet op de maan en zei toen "That's a small step for (a) man, one giant leap for mankind".
|
| 25 | 1971 | - 17 mei 1971: Geboorte Maxima
Maxima Zorreguieta Cerruti
- 2 dec 1971: Marslanding
Een marslanding is een landing van een ruimtevaartuig op het oppervlak van Mars. De eerste landing op Mars vond plaats op 2 december 1971 (de Mars 3 van de Sovjet-Unie). In alle gevallen ging het tot nu toe bij een landing op Mars om een onbemande ruimtesonde.
|
| 26 | 1976 | - 15 sep 1976: Eerste pinautomaat
In Nederland verschenen op 15 september 1976 bij de Gemeentegiro Amsterdam in het bijkantoor aan de Van Swindenstraat in Amsterdam-Oost de eerste online geldautomaten. Dit waren Automated Teller Machines.
|
| 27 | 1977 | - 1977: Invoering postcode
Hoe is een postcode in Nederland opgebouwd?
Een Nederlandse postcode bestaat uit 4 cijfers en 2 letters.
De eerste twee cijfers verwijzen naar de betreffende geografische regio
De laatste twee cijfers duiden op een kleine woonplaats of wijk binnen een grote plaats
De letters verwijzen naar een groep van ongeveer 25 woningen, bedrijfspanden of postbussen.
|
| 28 | 1980 | - 1 jan 1980—31 dec 2003: Golfoorlog
De Iran-Irakoorlog van 1980 tot 1988 was de eerste golfoorlog.
De Irak-Koeweitoorlog van 1990-1991 werd later eerste golfoorlog genoemd omdat de vorige weinig aandacht had gehad.
De Irakoorlog van 2003 werd de tweede golfoorlog genoemd.
|
| 29 | 1982 | - 1 okt 1982: Eerste CD
De techniek werd uiteraard al eerder bedacht en er werden ook al eerder cd's gemaakt, maar op 1 oktober 1982 komt de eerste cd op de markt: 52nd Street van Billy Joel. Het schijfje is in eerste instantie alleen in Japan te krijgen, want daar is op diezelfde dag de eerste cd-speler van Sony te koop.
|
| 30 | 1983 | - 1983: Eerste personal computer
In 1983 introduceerde IBM zijn eerste Personal Computer in Nederland. Het werd een daverend succes. Binnen enkele jaren was er geen secretaresse of boekhouder meer te vinden die niet zo'n handige 'microcomputer' op het bureau had staan.
|
| 31 | 1989 | - 1989: Eerste zonnepanelen
Zonnestroom was bezig aan een opmars, en in 1989 was het zover: het eerste Nederlandse huishouden kiest voor zonnepanelen. De familie Sjoerdsma uit Castricum kreeg stroom van hun 64 zonnepanelen en kon daardoor van het stroomnet af.
- 14 feb 1989: Salman Rusdie
Ahmed Salman Rushdie (Bombay, 19 juni 1947) is een essayist en schrijver van fictie en voorvechter van de vrijheid van meningsuiting. Het toneel van zijn werk is veelal het Indiase subcontinent. Hij werd beroemd door zijn romans Midnight's Children (Middernachtskinderen) en The Satanic Verses (De duivelsverzen). Om het laatste boek werd hij in 1989 getroffen door een fatwa van de Iraanse moslimgeestelijke Khomeini waardoor hij vogelvrij werd verklaard en kon worden vervolgd door islamieten. Rushdie moest eerst tien jaar onderduiken en stond ook daarna onder constante Britse politiebescherming. Ten minste één bomaanslag tegen zijn leven mislukte voortijdig.
- 18 okt 1989: Galileo
De Galileo was een ruimtetuig dat op 18 oktober 1989 gelanceerd werd vanaf het Kennedy Space Center met de Spaceshuttle Atlantis met de bedoeling Jupiter en zijn manen te bestuderen. Galileo is vernoemd naar Galileo Galilei die in 1610 de 4 grote manen van Jupiter ontdekte door als een van de eersten een telescoop te gebruiken om de hemel te bekijken.
Galileo geldt als een van de succesvolste missies van de NASA ooit. Onderweg naar Jupiter werd de eerste foto van een planetoïde (Ida) met een maan (Dactyl) genomen. Ook maakte Galileo de opnames van de grootste waargenomen explosie ooit op een planeet, toen in 1994 de komeet Shoemaker-Levi 9 insloeg op Jupiter met een kracht vele honderden malen sterker dan alle atoombommen op aarde bij elkaar.
- 9 nov 1989: Val van de muur
Het duurde ruim 28 jaar voor de inwoners van Oost-Duitsland zich door de Muur niet meer lieten tegenhouden. In mei 1989 werd in Hongarije het IJzeren Gordijn aan de grens met Oostenrijk geopend. De open grens daar zorgde in korte tijd voor een uitstroom van duizenden 'permanente vakantiegangers'. Er ontstond een ware volksverhuizing via Hongarije, even later ook via de West-Duitse ambassade in het Tsjechische Praag, en daarna ook via andere 'gaten' in het IJzeren Gordijn. Ook de leiding van de DDR, die kort daarvoor nog trots het veertigjarig bestaan van de 'socialistische heilstaat' hadden gevierd, moest de grenzen openen. Het einde van de Muur, en daarmee van de DDR, was onafwendbaar.
|
| 32 | 1990 | - 31 jan 1990: McDonald's
In Moskou opent het eerste Russische McDonald's-restaurant.
- 7 apr 1990: Soundmixshow
Marco Borsato wint de Soundmixshow.
- 24 apr 1990: Hubble
Lancering van de Ruimtetelescoop Hubble vanaf Cape Canaveral.
- 1 okt 1990: GTST
Start van de eerste Nederlandse soapserie Goede tijden, slechte tijden.
- 13 nov 1990: 1ste webpagina
De 1ste bekende webpagina wordt geschreven.
Die allereerste site is nog altijd te bezoeken. De Britse bedenker van het World Wide Web (WWW), Tim Berners-Lee, publiceerde op 6 augustus 1991 een link naar de eerste website in een online-discussiegroep. De eerste website was die van het Europese onderzoeksinstituut CERN in Genève, waar Berners-Lee werkte.
http://info.cern.ch/hypertext/WWW/TheProject.html
- 16 dec 1990: Herman
Geboorte in Lelystad van het eerste genetisch gemodificeerde kalf Herman.
|
| 33 | 1991 | - 1991: Bestverkochte singles in Nederland:
Bryan Adams - (Everything I do) I do it for you
Mannenkoor Karrespoor - Mooi man
Extreme - More than words
R.E.M. - Losing my religion
Raymond van het Groenewoud - Liefde voor muziek
Salt-n-Pepa - Let's Talk About Sex
L.A. Style - James Brown is dead
Scorpions - Wind of change
Sniff 'n' the Tears - Driver's seat
C&C Music Factory & Freedom Williams - Gonna make you sweat (Everybody dance now)
- 31 mrt 1991: Warschaupact
Het einde van het Warschaupact.
Het Warschaupact was een militair bondgenootschap van socialistische landen, dat tussen 1955 en 1991 heeft bestaan. Het werd op voorstel van Sovjetpartijleider Nikita Chroesjtsjov opgericht als tegenhanger van de NAVO. Officieel spraken de lidstaten van het Verdrag van Warschau.
- 24 nov 1991: Freddie Mercury
Queen-zanger Freddie Mercury overlijdt op 45-jarige leeftijd in Londen aan de gevolgen van aids. De zanger maakte een dag eerder zijn ziekte bekend.
|
| 34 | 1992 | - 1992: Bestverkochte singles in Nederland:
Guns N' Roses - Knockin' On Heaven's Door
Dr. Alban - It's My Life
Double You - Please Don't Go
Snap! - Rhythm Is A Dancer
George Michael & Elton John - Don't Let The Sun Go Down On Me (Live)
Red Hot Chili Peppers - Under the Bridge
Inner Circle - Sweat (A La La La La Long)
Mr. Big - To Be With You
2 Unlimited - Twilight Zone
Mariah Carey & Trey Lorenz - I'll Be There
- 1 jan 1992: Nieuw Burgerlijk Wetboek
In Nederland treden boek 3, 5, 6 en een deel van boek 7 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek in werking. Er is 45 jaar aan gewerkt.
Het Burgerlijk Wetboek (afgekort: BW) is een Nederlands wetboek en maakt deel uit van het Nederlandse burgerlijk recht. Vanaf 1970 werd het Burgerlijk Wetboek van 1838 geleidelijk aan vervangen door afzonderlijke nieuwe boeken van het huidige Nieuwe Burgerlijk Wetboek (NBW), dat per 1 januari 1992 voor het grootste deel van kracht geworden is.
- 14 jan 1992: Reageerbuis baby
De eerste ICSI-baby wordt geboren.
Voor het kunnen uitvoeren van ICSI is het nodig de gameten van man en vrouw te isoleren. Bij de man gebeurt dit door het opvangen van ejaculaat, meestal na masturbatie, in een recipiënt. De spermacellen worden vervolgens onder de microscoop geëvalueerd en een normaal gebouwde, beweeglijke spermacel wordt geïsoleerd. De staart wordt manueel onbeweeglijk gemaakt met behulp van een micropipet.
De vrouwelijke gameten (eicellen) worden uit de ovaria (eierstokken) geprikt na hyperstimulatie door hormonen. Eigenlijk ondergaat de vrouw dezelfde behandeling als gebruikelijk is voor in-vitrofertilisatie (IVF).
De eicellen worden na de pick-up uit de eierstokken onder de microscoop bekeken en ontdaan van hun cumuluscellen. Dit proces gebeurt deels manueel met een micropipet, deels enzymatisch.
Wanneer zowel de vrouwelijke als mannelijke gameten geprepareerd zijn, wordt een spermacel in de pipet opgezogen, waarna de pipet door de wand (zona pellucida) van de eicel heen wordt geprikt, alwaar de spermacel in de eicel wordt geïnjecteerd.
Bij een goede bevruchting zullen eicel en spermacel versmelten en gaan delen. We spreken dan van een zygote.
- 15 jan 1992: Joegoslavië
Van Joegoslavië worden een onafhankelijk Slovenië en een onafhankelijk Kroatië afgesplitst.
- 7 feb 1992: EU
Het Verdrag van Maastricht, officieel het Verdrag betreffende de Europese Unie, kortweg EU-Verdrag, werd op 7 februari 1992 in Maastricht ondertekend en diende ter oprichting van de Europese Unie. Met de ondertekening van het verdrag gaven de lidstaten een deel van hun soevereiniteit op, kreeg het Europees Parlement wetgevende macht en werd op termijn de euro als gezamenlijke munt geïntroduceerd. Het Verdrag van Maastricht behoort sinds 2018 tot het Europees erfgoed.
- 3 dec 1992: SMS
De eerste sms-boodschap wordt verstuurd over het Vodafone-gsm-netwerk in het Verenigd Koninkrijk.
|
| 35 | 1993 | - 1993: Bestverkochte singles in Nederland:
René Klijn - Mr. Blue
2 Unlimited - No Limit
4 Non Blondes - What's Up?
Haddaway - What Is Love
Whitney Houston - I Will Always Love You
Meat Loaf - I'd Do Anything for Love (But I Won't Do That)
Ace of Base - All That She Wants
UB40 - (I Can't Help) Falling In Love With You
Roots Syndicate - Mockin' Bird Hill
Dire Straits - Encores
- 22 apr 1993: Eerste browser
De eerste browser voor het World Wide Web komt uit: Mosaic versie 1.0.
- 1 mei 1993: Internetprovider
XS4ALL begint als eerste ISP voor particulieren in Nederland.
- 1 nov 1993: Verdrag van Maastricht
Het verdrag van Maastricht treedt in werking. Officiële oprichting van de Europese Unie.
- 2 dec 1993: Hubble
Astronauten repareren een optische fout in de ruimtetelescoop Hubble.
|
| 36 | 1994 | - 1994: Bestverkochte singles in Nederland:
Marco Borsato - Dromen zijn bedrog
Paul de Leeuw / Annie de Rooij - Ik Wil Niet Dat Je Liegt / Waarheen Waarvoor
O(+> - The Most Beautiful Girl in the World
Pearl Jam - Dissident
Wet Wet Wet - Love Is All Around
Mariah Carey - Without You
Cappella - Move On Baby
Reel 2 Real - I Like To Move It
Rednex - Cotton Eye Joe
Johan & de Groothandel - As Dick Me Hullep Nodig Heb
- 1 mei 1994: Ayrton Senna crashed
Ayrton Senna da Silva (São Paulo, 21 maart 1960 – Bologna, 1 mei 1994) was een zeer succesvolle Braziliaanse autocoureur die in een tijdsbestek van tien seizoenen driemaal wereldkampioen Formule 1 werd. Hij kwam aan de start in 161 races, waarbij hij 65 keer van poleposition startte en 41 keer won.
Ayrton Senna begon zijn racecarrière op vierjarige leeftijd in een kart. Na deelname aan de Formule Ford 1600 en 2000-klasses, won hij in 1983 de British F3 van Martin Brundle.
Hij stierf als gevolg van een crash in de Grand Prix van San Marino in 1994. Zijn dood zorgde voor veel opschudding in het F1-milieu, en resulteerde in een hele reeks veiligheidsmaatregelen.
- 6 mei 1994: Kanaaltunnel
De Franse president François Mitterrand en Britse koningin Elizabeth II openen de kanaaltunnel waaraan 7 jaar werd gewerkt door 15.000 arbeiders. Een reis tussen de twee landen duurt nu 35 minuten.
- 10 mei 1994: Nelson Mandela
Nelson Mandela wordt aangesteld als eerste zwarte president van Zuid-Afrika.
- 28 sep 1994: Veerboot Estonia
De veerboot Estonia vergaat tussen Estland en Finland in de Oostzee. Er komen 852 bemanningsleden en passagiers om het leven.
|
| 37 | 1995 | - 1995: Bestverkochte singles in Nederland
Guus Meeuwis & Vagant - Het Is Een Nacht...(Levensecht)
Höllenboer - Het Busje Komt Zo
Vangelis - Conquest Of Paradise
Irene Moors & De Smurfen - No Limit
Coolio feat. LV - Gangsta's Paradise
Double Vision - Knockin'
Céline Dion - Think Twice
Gompie - Alice, Who the X Is Alice?
Charly Lownoise & Mental Theo - Wonderfull Days
Clouseau - Passie
- 29 jun 1995: Spaceshuttle
De Spaceshuttle Atlantis koppelt met de Russische Mir.[2] Dit wordt gezien als symbool voor de samenwerking in de ruimte na het einde van de Koude Oorlog
- 28 aug 1995: SBS6
SBS6 begint zijn uitzendingen
- 1 sep 1995: Veronica
Veronica verlaat het publieke bestel en begint aan het commerciële avontuur
- 5 sep 1995: Kernproef
Ondergrondse kernproef van Frankrijk op het eiland Mururoa.
- 7 sep 1995: 100e bemande ruimtevlucht
Space shuttle Endeavour wordt gelanceerd voor missie STS-69. Het is de 100e succesvolle bemande ruimtevlucht uitgevoerd door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.
- 10 okt 1995: 10 cijferig telefoonnummer
Door een modernisering van het telefoonnetwerk bestaan alle Nederlandse telefoonnummers vanaf deze datum uit tien cijfers.
|
| 38 | 1996 | - 1996: Bestverkochte singles in Nederland:
Fugees - Killing Me Softly
Guus Meeuwis & Vagant - Per Spoor (Kedeng Kedeng)
Rob de Nijs - Banger Hart
The Kelly Family - I Can't Help Myself (I Love You, I Want You)
Los del Río - Macarena (Bayside Boys Remix)
Captain Jack - Captain Jack
Linda, Roos & Jessica - Ademnood
Fluitsma & Van Tijn - 15 Miljoen Mensen
Party Animals - Aquarius
Toni Braxton - Un-break My Heart
- 10 feb 1996: Kasparov
De schaakcomputer Deep Blue verslaat voor de eerste keer wereldkampioen Garri Kasparov.
- 1 jun 1996: Winkeltijdenwet
De nieuwe winkeltijdenwet wordt van kracht waardoor winkels in Nederland open mogen zijn tussen zes uur ‘s ochtends en tien uur 's avonds en twaalf keer per jaar op zondag.
- 13 jun 1996: Doodstraf
België schaft als laatste Europees land de doodstraf af.
- 15 jul 1996: Hercules ramp
Een Hercules C-130 stort neer op Eindhoven Airport, 34 leden van een militair orkest komen om het leven.
- 31 aug 1996: Dienstplicht
In Nederland komt een einde aan de uitvoering van de dienstplicht, die wel in de wet blijft staan.
|
| 39 | 1997 | - 1997: Bestverkochte singles in Nederland:
Elton John - Something About The Way You Look Tonight / Candle In The Wind 1997
Puff Daddy & Faith Evans feat. 112 - I'll Be Missing You
Wes - Alane
Aqua - Barbie Girl
Jantje Smit - Ik zing dit lied voor jou alleen
Hero - Toen Ik Je Zag
Marco Borsato - De Waarheid
Marco Borsato & Trijntje Oosterhuis - Wereld Zonder Jou
Anouk - Nobody's Wife
Freek de Jonge - Leven Na De Dood
- 4 jan 1997: Elfstedentocht
De vijftiende Elfstedentocht wordt verreden. Winnaar is Henk Angenent bij de mannen. Bij de vrouwen is de winnaar Klasina Seinstra.
- 26 jun 1997: Harry Potter
Harry Potter en de Steen der Wijzen, het eerste deel van de Harry Potterserie, verschijnt.
- 4 jul 1997: Mars
De Pathfinder, een Amerikaanse sonde, landt op Mars.
- 31 aug 1997: Prinses Diana
Prinses Diana (V.K.) komt om het leven bij een auto-ongeval in Parijs
- 12 okt 1997: John Denver
Zanger John Denver komt om het leven bij een vliegtuig-ongeval.
|
| 40 | 1998 | - 1998: Bestverkochte singles in Nederland:
Céline Dion - My Heart Will Go On
Boyzone - No Matter What
Janet Jackson - Together Again
Run-D.M.C. vs. Jason Nevins - It's Like That
Acda en De Munnik - Niet Of Nooit Geweest
Vengaboys - Boom, Boom, Boom, Boom!!
Des'ree - Life
Brandy & Monica - The Boy Is Mine
Natalie Imbruglia - Torn
Marco Borsato - De Bestemming
- 2 sep 1998: Google
Oprichting van Google.
Google LLC is het bedrijf achter (onder andere) de Google-zoekmachine, en is opgericht door Larry Page en Sergey Brin. Het bedrijf telt 85.050 medewerkers (eerste kwartaal 2018). Het hoofdkantoor (genaamd het Googleplex) is gevestigd in Mountain View, Californië. Op 19 augustus 2004 werd het bedrijf beursgenoteerd. Sinds oktober 2015 is Google door een reorganisatie een dochteronderneming van Alphabet Inc.
|
| 41 | 1999 | - 1999: Bestverkochte singles in Nederland:
Lou Bega - Mambo No. 5 (A Little Bit Of...)
Vengaboys - We're Going To Ibiza!
Britney Spears - ...Baby One More Time
City To City - The Road Ahead (Miles Of The Unknown)
Eiffel 65 - Blue (Da Ba Dee)
R. Kelly - If I Could Turn Back The Hands Of Time
Cher - Believe
Toy-Box - Tarzan & Jane
Sasha - If You Believe
The Offspring - Pretty Fly (For A White Guy)
- 1 jan 1999: Euro
De euro wordt giraal ingevoerd. Een euro wordt 2,20371 Nederlandse gulden of 40,3399 Belgische frank waard.
- 24 mrt 1999: NAVO bombardement
Start van de NAVO-bombardementen op Kosovo (Joegoslavië). Deze operatie staat bekend onder de naam Allied Force en heeft tot doel de slagkracht van het voormalige Joegoslavische leger te verminderen.
- 19 jul 1999: De 6 miljardste mens
Het is een baby uit Sarajevo die deze (symbolische) eer krijgt toegewezen.
- 15 dec 1999—16 dec 1999: G20
Eerste bijeenkomst van de G20 in Berlijn. De leidende industrielanden bespreken met de sterk opkomende economieën uit de derde wereld de toestand in de wereld.
Argentinië
Australië
Brazilië
Canada
China
Duitsland
Europese Unie
Frankrijk
India
Indonesië
Italië
Japan
Mexico
Rusland
Saoedi-Arabië
Turkije
Verenigd Koninkrijk
Verenigde Staten
Zuid-Afrika
Zuid-Korea
|
| 42 | 2000 | - 2000: Bestverkochte singles in Nederland:
Jody Bernal - Que Si, Que No
Krezip - I Would Stay
Bomfunk MC's - Freestyler
Abel - Onderweg
Twarres - Wêr Bisto
Jop - Jij Bent De Zon
Marc Anthony - You Sang To Me
Scoop - Drop It
Melanie C feat. Lisa 'Left Eye' Lopes - Never Be The Same Again
Santana feat. The Product G&B - Maria Maria
- 1 jan 2000: Benzine
Loodhoudende benzine wordt in de lidstaten van de Europese Unie officieel verboden.
- 4 feb 2000: Sims
De bestverkochte PC-Game aller tijden, The Sims verschijnt op de markt.
- 1 mei 2000: Geocaching
De Amerikaanse overheid schakelt de Selective Availability-functie van het global positioning system uit. Hierdoor neemt de sport geocaching een grote vlucht.
- 13 mei 2000: Vuurwerkramp Enschede
De vuurwerkramp in Enschede vond plaats op zaterdag 13 mei 2000 in de Nederlandse stad Enschede. Een opslagruimte met vuurwerk van het bedrijf S.E. Fireworks vatte vlam en ontplofte uiteindelijk. Er vielen 23 doden, onder wie vier brandweermannen, ongeveer 950 mensen raakten gewond en 200 woningen werden verwoest.
De ontploffing was de grootste explosie in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog.
- 2 nov 2000: ISS
Het internationaal ruimtestation ISS wordt vanaf vandaag permanent bemand.
- 31 dec 2000: Cafébrand in Volendam
Een zware cafébrand in Volendam eist het leven van veertien jonge mensen en meer dan 150 jongeren lopen ernstige brandwonden op.
|
| 43 | 2001 | - 11 jan 2001: Guantanamo Bay
De eerste gevangenen arriveren in de Amerikaanse enclave Guantanamo Bay.
- 20 jan 2001: 43ste president van VS
George W. Bush legt de eed af als 43ste president van de Verenigde Staten. Hij volgt hiermee Bill Clinton op.
- 1 apr 2001: Homohuwelijk
Nederland beleeft een primeur als de wet van kracht wordt die het huwelijk tussen twee personen van gelijk geslacht, in de volksmond ook wel het homohuwelijk genoemd, mogelijk maakt. De Amsterdamse burgemeester Job Cohen verbindt als ambtenaar van de burgerlijke stand vier homoparen in de echt.
- 11 jul 2001: Herman Brood
Herman Brood pleegt op 54-jarige leeftijd zelfmoord door van het Hilton Hotel in Amsterdam te springen.
- 17 jul 2001: Vrouwelijke Commandant
Het Nederlandse leger krijgt voor het eerst een vrouw als bataljonscommandant: Leanne van den Hoek.
- 11 sep 2001: Aanslag op WTC
De aanslagen op 11 september 2001, naar de Amerikaanse datumnotatie (maand/dag) vaak aangeduid als 9/11 (Engels: nine-eleven), omvatten een viertal terroristische aanslagen die op de ochtend van dinsdag 11 september 2001 door middel van gekaapte passagiersvliegtuigen in het noordoosten van de Verenigde Staten werden uitgevoerd.
Op deze datum boorden zich twee vliegtuigen in de Twin Towers van het World Trade Center, gelegen op de zuidelijke punt van Manhattan in New York, en een ander vliegtuig in het Pentagon, in de buurt van Washington D.C. Een vierde vliegtuig stortte neer in de buurt van Shanksville in de staat Pennsylvania. Alle vier de passagierstoestellen vlogen binnen het normale dienstrooster. Twee toestellen waren eigendom van American Airlines en twee van United Airlines.
De Saoedi-Arabische multimiljonair Osama bin Laden en zijn terreurorganisatie Al Qaida worden voor deze aanslagen verantwoordelijk gehouden; de aanslagen werden volgens officiële rapporten uitgevoerd door negentien uit het Midden-Oosten (vooral uit Saoedi-Arabië) afkomstige leden van Al Qaida.
Deze terroristische aanslagen worden beschouwd als de grootste uit de geschiedenis. Bij de aanslagen kwamen bijna drieduizend mensen, afkomstig uit 87 landen, om het leven. Van nog 24 vermisten wordt aangenomen dat ze overleden zijn.
|
1891 - 
Taal
